Khi tôi tới đường Nam Kính Tây, hoàng hôn đã rơi. Hai cô nhân viên tíu tít pha chế sau quầy. Cùng mặc đồng phục như nhau, đều trẻ trung và bình dị.
Tôi nhìn kỹ họ. Có một cô gái tóc thẳng, da hơi thô, khoé mắt trái có một nốt ruồi hạt lệ. Khiến dung nhan vốn rất bình thường của cô nom hơi lạ.
Cô cất tiếng, Chào cô.
Tôi đáp, Chào cô.
Nụ cười của cô như đoá hoa xoè cánh, bên cánh mũi là vết nhăn mảnh. Nụ cười đó không giả chút nào. Tôi tin rằng đó là do tâm trạng cô đang vui vẻ và tính chất nghiệp dư của công việc tạo thành. Bao gồm cả bảy chiếc khuyên bạc đã xỉn màu trên tai trái cô. Trên cằm cô vừa mọc một nốt trứng cá. Mùi nước hoa tường vi hiệu Anna Sui thoang thoảng trên người cô hoà quyện với mùi mồ hôi.
Tiểu Chí hầu như không mấy khác biệt trong tưởng tượng của tôi.
Chúng tôi tìm mấy tiệm băng hình. Cô áp người lên quầy. Ánh nắng chiếu rọi cả đám bụi xám vờn bay trong không gian. Cô tì một tay lên bàn, nâng đỡ cả cơ thể. Còn tay kia cầm một điếu thuốc Hồng Song Hỷ, ngửa mặt nhìn đám khói vừa nhả ra.
Chúng tôi trở thành bạn, dễ như vậy. Rất đơn giản, không chút khó khăn.
Dường như sau khi đi được một chặng đường rất mệt, bỗng nhìn thấy một chiếc ghế thoải mái và sạch sẽ liền ngồi ngay xuống.
Trong phim Ngài Bươm Bướm, nhân vật nam chính yên lặng đứng trong bóng đêm mát lạnh như nước của Bắc Kinh thập niên 60, xem một cụ già bắt lửa đom đóm bên cạnh giếng.
Nhân vật nữ có nụ cười oán trách trên sân khấu đi tới bên anh, cô đơn im lặng. Cô có mái tóc đen, đôi mắt nhung huyền, làn da vàng vọt. Cô ta là một người đàn ông Trung Quốc. Anh đã phải lòng một người đàn ông. Tình yêu hiểu thấu ruột gan nhau là tình yêu có thật. Chỉ có hạnh phúc là giả tạo. Thứ tình yêu từng ngộ nhận là tươi đẹp... chỉ là một ván cờ bày ra trong số kiếp.
Dưới con mắt chứng kiến của mọi người trong chốn ngục tù, anh chọc dao vào bụng mình. Môi anh thoa một lớp son đẹp thê lương, mặt phủ đẫm phấn trắng tê tái. Đó là một phụ nữ Nhật Bản khô héo trong chờ đợi. Là một vai diễn mà người đàn ông Trung Quốc kia đã từng đóng. Anh quỳ xổm trên mặt đất, hai tay nắm chặt con dao, lấy hết sức đâm thẳng. Xé toạc nơi sâu thẳm của cơ thể mình. Đau đớn và máu tươi đem lại niềm an ủi. Đó là chuyện của bốn năm sau. Tình yêu của anh, người phụ nữ anh yêu say đắm, con trai của anh, cuộc sống Trung Quốc của anh... Té ra chỉ là một ảo ảnh bị xé vụn. Chỉ có cái chết mới có thể cân bằng với nó.
Trong các phim do Jeremy Irons đóng vai chính, thủ pháp của đạo diễn rất bình thường, không có các tình tiết lắt léo lên trầm xuống bổng, cũng không có những pha tình cảm thái quá. Diễn viên luôn bị đối xử như trẻ con, vì họ có những ngôn từ và hành vi rất ấu trĩ. Nhưng tôi là người lớn - anh từng trả lời phỏng vấn như vậy. Cách của người lớn chính là cần phải khống chế nỗi đau, để nó cắm sâu vào cơ thể mình như lưỡi dao, cùn tới mức không phát nổi ra tiếng. Nhưng đủ bén tới mức có thể xọc được vào.
Tôi đã trải qua ngày lễ lao động năm đó như thế này: mua một tấm vé trên bến xe buýt đường dài Thượng Hải, lên xe đi Tô Châu. Đối với ngành nghề tự do, các ngày nghỉ lễ tết được dựng nên thật giả tạo, nhưng tôi muốn được hưởng thụ một niềm vui bình thường.
Nhốt mình trong nhà suốt một thời gian dài không phải là cuộc sống mà ai cũng có thể chịu được . Tôi sáng tác, đau đầu, ngủ, u uất, buồn bực, ăn, hút thuốc, xem kênh ca nhạc, tắm, bò trên cửa sổ hút thuốc... Cuộc sống có biết bao mệt mỏi.
Có lúc tôi nghĩ, cuộc sống viết lách như vậy đến bao giờ mới kết thúc đây. Nhưng không thể có một chàng trai đột nhiên xuất hiện, nói với tôi rằng, Để anh đưa em đi, cho em một gia đình, hàng ngày em chỉ cần uống trà, phơi nắng và đọc sách... Đúng là ngủ mơ giữa ban ngày. Tôi là người thích hưởng thụ vật chất. Tôi công nhận. Tôi luôn mơ tới một ngày có thể trốn tránh hết tất cả gương mặt của những người xa lạ, không cần nhìn ngó họ nhiệt tình hay lạnh lùng, vui sướng hay phẫn nộ. Chỉ vì tôi không quan tâm. Tôi chỉ muốn có một không gian cho riêng mình, được nghe đi nghe lại loại nhạc Ireland, đọc truyện Kinh Thánh, xem gương mặt gian trá nhưng cũng rất ngây thơ của Châu Tinh Trì. Hoặc nằm trên giường ngắm vệt nắng nhảy múa trên tấm rèm cửa sổ.
Thế giới của tôi tĩnh mịch không lời, không dung nạp bất kỳ ai.
Luôn không muốn đi làm. Cũng chính vì mục tiêu đó mà rút cuộc phải ra sức làm việc. Có người từng nói, một người luôn muốn tự sát. Nhưng vì mục tiêu rõ ràng đó, anh ta lại sống được, và sống rất lâu. Tôi quên mất không biết đó có phải là lời của một nhà triết học hay từ một bộ phim Iran. Đọc được những lời lẽ mâu thuẫn logic đúng tựa đáy lòng tôi. Thế mới biết thế giới có nhiều người suy nghĩ giống nhau. Bất kể họ bị ngăn cách ra sao bởi thời gian và không gian, bởi sự sống hay cái chết. Mọi người đều sống không dễ dàng.
Không đi ra ngoài tiết kiệm được ối tiền. Không cần phải ngắm đám vật chất bày chen chúc trong các siêu thị. Dường như không khí đầu phố đâu đâu cũng tràn ngập quyến rũ. Tôi chỉ đi một lần ra siêu thị mua đồ ăn theo đúng định kỳ, bánh ga tô hạt dẻ, bánh mỳ, xúc xích, khoai tây chiên, nước hoa quả, sữa bò hộp... Tất cả đều tống vào tủ lạnh, rồi nuốt. Tinh bột, protein, chất xenlulô, cácbon, nước hoà vào nhau, thông qua đường thực quản chui tọt vào dạ dày, giúp cái bụng rét run được no ấm, phát ra những tiếng rên rỉ thoả mãn. Tôi quá yêu quý cái dạ dày của mình. Dạ dày là cơ quan trực tiếp phản ánh trạng thái tinh thần của một con người.
Tôi căm hận sự nghèo nàn và khiếp sợ nhất cái đói. Cách tự cảnh tỉnh như vậy khiến người ta thấy đáng hổ thẹn.
Ngày mùng một tháng năm đó, hơn mười một giờ trưa tôi mới tỉnh dậy, nhìn thấy ánh nắng rực rỡ ngoài cửa sổ. Tự nhủ, có thể đi Tô Châu. Lên xe.
Những mảnh ruộng xanh mướt và thôn trang nhỏ lướt qua ngoài cửa xe.
Trong xe, ti vi đang phát một bộ phim đấm đá cũ rích kiểu Hồng Kông. Tôi cầm điện thoại lên ngắm, rồi tắt máy. Ngủ tiếp một giấc.
Hai tiếng sau tới Tô Châu. Ăn một bát hoành thánh nóng hổi ven đường, hỏi đường, cứ đi thẳng về phía trước. Đường phố chật hẹp, có những tấm đá xanh trơn trụi và những cây ngô đồng Pháp trụi lá. Đám cư dân sinh sống bên phố có người già, trẻ con, chó mèo, tất cả đều nhàn rỗi ra phơi nắng. Từng tiệm nhỏ kế tiếp nhau, từ ngoài nhìn vào thấy bên trong sâu thăm thẳm.
Mua một tấm vé tại bảo tàng thêu, ngắm những bộ trang phục thêu cổ qua lớp kính. Đứng trong sân nghe chim hót một lúc rồi lại đi về phía trước. Mua một đống sách hạ giá trong tiệm sách cũ, đa phần là sách cổ Trung Quốc. Rồi mua một củ khoai lang nướng thơm nức ở đầu phố, ngồi xuống bậc bên lề đường vừa sưởi nắng vừa ăn.
Ăn xong, thầm nghĩ phải quay về Thượng Hải. Thế là lại mua một tấm vé ở bến xe đường dài. Lúc ngồi đợi xe phát hiện thấy bắt đầu hoài nghi về chuyến đi vừa rồi. Lẽ nào mình tới đây vì để quay về? Rất nhiều lần tôi đã tự cảnh tỉnh mình không nên nghĩ ngợi những vấn đề đầy ý thức luận. Bao gồm cả chúng ta, thực ra là một sự trống rỗng tuyệt đối. Mọi thứ sinh ra, tiêu hao đều vì biến mất mà thôi... Rất không may là năm hai mươi lăm tuổi, tôi chưa gặp được một chàng trai ấm áp nào để gả phắt mình đi cho rồi. Nên cứ đứng ở cái ga nhỏ xíu chốn xa xôi này ngẫm ngợi đủ điều. Lúc đó, tôi rất thất vọng về mình.
Tôi bấm điện thoại gọi Tiểu Chí. Tôi hỏi, Đang làm gì thế?
Cô ấp đáp, Đang ngủ. Mình thôi việc rồi.
Tiểu Chí đợi tôi ở quán cà phê đường Hoài Hải. Lần này gặp lại, cô cũng không có gì thay đổi. Mặc chiếc áo khoác bông màu xám đen, vừa vào trong quán đã cởi tuột, bên trong vẫn là chiếc áo phông dày màu đen. Cô vừa rút thuốc ra định châm, nhân viên phục vụ đã tới ngăn lại, báo rằng nơi đây cấm hút thuốc.
Tại sao? Tại sao không được hút thuốc? Cô ngẩng đầu, thành thực đôi cô với nhân viên kia.
Bởi đó là quy định của quán.
Quy định không hợp lý cần được xoá bỏ.
Xin lỗi cô. Xin cô hợp tác với chúng tôi.
Xin lỗi phỏng có ích gì? Chúng tôi phải đi bao nhiêu đường đất mới tới đây... Tiểu Chí càng nói càng hăng. Tôi đành đứng dậy, cầm áo khoác cho cô ấy, kéo tay lôi ra ngoài.
Đừng làm
ầm lên nữa. Người ta đúng đấy.
Đúng cái gì? Hút thuốc cũng là một cách sống, cần phải được tôn trọng... Chúng mình đội gió rét trong đêm, đi trên phố vắng - Tiểu Chí vẫn kêu ca. Tôi nghĩ, mình thích cô ấy chính bởi những thứ thật thà này. Chúng tôi hút thuốc ở bến xe, nghĩ xem có thể đi tới đâu.
Tôi nói, Hay là về nhà mình xem phim?
Được thôi, bộ phim Trời xanh rộng lớn cũng không tệ. Phim Pháp. Cậu nên xem đi.
Chẳng có hẹn hò với anh nào sao? Tôi hỏi.
Tất nhiên, loại con gái như tớ luôn gặp khó khăn trong tình cảm.
Chúng tôi ghé vào một siêu thị nhỏ. Tôi mua mì gói, hai bao thuốc Hồng Song Hỷ và một chai Whisky Scotland. Tiểu Chí giở chai ra ngó, như một đứa trẻ, nét mặt vô cảm. Cô có khả năng khống chế tâm trạng nhưng nỗi cô quạnh vẫn tuôn rơi. Mùi sộc lên. Giống như lúc cầm dao bổ đôi quả cam, lưỡi dao và đầu ngón tay thấm đẫm nước cam, toả ra vị dịu ngọ, chua ngon.
Cậu có bạn trai chưa? Đột nhiên cô hỏi tôi, vừa soi mình trước tấm kính dưới ánh đèn.
Chưa. Còn cậu?
Từng có. Chưa muốn dừng lại. Có lúc cảm thấy tình cảm rất giống một gói đồ, vác trên lưng, rất nhiều năm nhưng tìm mãi vẫy chưa được ai để dỡ xuống.
Có thể đợi tới thời gian và địa điểm thích hợp để trao cái gói đồ cho một người phù hợp.
Phải chờ bao lâu?
Không biết. CÓ thể vừa đi vừa đợi. Không nên chờ một chỗ. Hơn nữa khi tìm được người đó, phải cho anh ta cảm thấy món quà tặng đó thật cao quý. Để anh ta biết rằng cậu không tùy tiện cho ai.
Tối đó, chúng tôi trò chuyện không nhiều. Tiểu Chí uống một ít rượu. Tửu lượng của cô không tốt, trằn trọc trên salông một lúc đã ngủ thiếp đi rất nhanh. Tôi cởi quần áo giúp cô, đắp hộ chăn. Rồi nhét DVD vào máy, xem phim.
Phim rất dài, tôi thấy căn nhà màu trắng trên đảo Hy Lạp, biển Sicialla xanh thẳm, hai người đàn ông thích thám hiểm đáy biển sâu. Hút rất nhiều thuốc lá. Gạt tàn đầy ú ụ. Giữa chừng ra bếp nấu mì ăn.
Nhân vật Jack gọi điện thoại cho cô gái anh đang yêu. Cô gái đó ở rất xa, đòi anh kể chuyện qua điện thoại đường dài. Jack nói, Em có biết gặp được người cá bằng cách nào không? Phải lặn xuống đáy biển. Nước ở đó rất xanh. Trời xanh biến thành hồi ức. Nằm trong sự tĩnh lặng, em quyết định dừng lại ở đó. Ôm quyết tâm dù phải chết. người cá mới xuất hiện. Họ sẽ tới hỏi thăm em, thử thách tình yêu của em. Nếu tình yêu của em thực sự chân thành, thực sự trong sáng, họ sẽ chấp nhận em. Rồi đưa em đi vĩnh viễn...